เบื้องหลังระบบสตูดิโอ 3 : เชื้อชาติ

นักแสดงผิวสีรับแต่บทบาททาส หรือ คนใช้
____________________________________

เรื่องของเชื้อชาติ ถ้าไม่ใช่คนขาวก็ยากนักที่จะเฉิดฉายในวงการฮอลลิวู้ด แถมยังโดย typecast บ่อยครั้ง อย่างเช่นในกรณีของ บัตเตอร์ฟลาย แมคควีน (Butterfly McQueen) นักแสดงผิวสีที่รับบท Prissy สาวใช้คนดำที่บ๊องๆใน Gone With the Wind เจ้าหล่อนแจ้งเกิดกับหนังเรื่องนี้ทำให้มีงานแสดงเข้ามาเรื่อยๆแต่ก็มักจะได้รับแต่บทบาทซ้ำๆซึ่งทำให้เจ้าหล่อนรู้สึกเบื่อหน่าย บัตเตอร์ฟลายเคยกล่าวไว้ประมาณว่าเธอโอเคในตอนแรกที่จะเล่นบทสาวใช้ เพราะว่ามันจะปูทางให้เธอได้รับงานอื่นๆอีก แต่สุดท้ายก็ได้รับแต่บทแบบนี้ รู้สึกผิดหวัง เธอไม่ได้มายที่จะดูตลก แต่ไม่ชอบที่ดูโง่

อย่างไรก็ตามแฮตตี แม็กแดเนียล (Hattie McDaniel) ผู้รับบทแมมมี่จากเรื่องเดียวกันก็ได้สร้างปรากฏการณ์ใหม่ในวงการฮอลลิวู้ด เมื่อเธอกลายเป็นนักแสดงผิวสีคนแรกที่ชนะออสการ์จากรายการสมทบหญิงยอดเยี่ยม และเหมือนว่าผลงานรางวัลของแฮตตีจะการันตีกับความสำเร็จใหม่ๆในอนาคตอาชีพนักแสดงเหมือนเพื่อนดาราของเธอ แต่อนิจจาโลกยังหมุนช้าเกินไป สุดท้ายแล้วแฮตตีก็ยังถูกตีกรอบให้รับแต่บทบาทเดิมๆ

Lena Horne นักแสดงผิวสีคนแรกที่ได้รับบทบาทสาวสวยสง่า
____________________________________

ลีน่า ฮอร์น (Lena Horne) เป็นนักแสดง-นักร้องผิวสีอเมริกันคนแรกที่ได้เซ็นต์สัญญากับสตูดิโอในปี 1942 ซึ่งทางค่ายมอบบทบาทสาวสวยแพงเลอค่าให้กับเธอในช่วงเวลาเดียวกับที่นักแสดงผิวสีคนอื่นๆยังรับบทเป็นแค่ทาส, คนใช้หรือบทบาทที่ดูไม่น่าชื่นมื่น อย่างไรก็ตามการโปรโมทภาพลักษณ์สวยสง่าเป็นแค่เกมของค่ายเพราะสุดท้ายแล้ว MGM ก็ให้เธอได้รับแค่บทบาทตามที่พวกเขาต้องการเท่านั้น ลีน่าถูก MGM ปฏิเสธบทบาทที่เธออยากเล่น อย่างเช่นหนังเพลง Show Boat (1951) ที่ค่ายให้บทนี้แก่เอวา การ์ดเนอร์ (Ava Gardner) นักแสดงผิวขาวแทน สุดท้ายแล้วผลงานภาพยนตร์ของลีน่าถึงแม้จะประสบความสำเร็จแต่ก็ยังเทียบกับเพื่อนนักแสดงผิวขาวในรุ่นเดียวกันไม่ได้อยู่ดี

Sessue Hayakawa เอเชียนสตาร์ที่ดังและดับในเวลาเดียวกัน
____________________________________

ทางฝั่งนักแสดงเอเชียตะวันออกก็เจอผลกระทบด้วยเช่นกันอย่างเช่น เซ็ซซึเอะ ฮายากาวะ (Sessue Hayakawa) หรือที่คุ้นเคยกันดีในบทบาทผู้พันไซโต้ The Bridge on the River Kwai (1957) เขาเป็นนักแสดงชาวญี่ปุ่นและชาวเอเชียคนแรกที่เข้ามาโด่งดังในฮอลลิวู้ดในยุคหนังเงียบ ผลงาน The Cheat (1915) ส่งผลให้ชายหนุ่มได้ขึ้นแท่นเซ็กส์ซิมโบล โดยเจ้าตัวรับบทบาทเป็นชายสุภาพหล่อเหลาแต่แฝงไปด้วยความซาดิสถ์ที่ทำร้ายและข่มขืนหญิงอเมริกันนางเอกของเรื่อง ด้วยรูปลักษณ์อันน่าดึงดูดของฮายากาวะสามารถขโมยใจสาวผิวขาวได้เกือบทั้งประเทศและรวมไปถึงความสามารถทางการแสดงทำให้เจ้าตัวได้รับงานภาพยนตร์ในเรื่องอื่นต่อมาๆ

แต่อันที่จริงผลงาน The Cheat เปรียบเสมือนดาบสองคม เมื่อบทบาทตัวละครชายที่บิดเบี้ยวดังกล่าวส่งผลให้คนดูเข้าใจภาพลักษณ์คนญี่ปุ่นแบบผิดๆ นอกจากนี้ยังมีกระแสต่อต้านโจมตีจากชาวอเมริกันเชื้อสายญี่ปุ่น และหนังสือพิมพ์ญี่ปุ่นในลอสแองเจลิสประณามนักแสดงชายเสียๆหายๆ รวมไปถึงชาวต่างชาติบางส่วนมองว่าเขาเป็น ‘ภัยเหลือง’ (Yellow Peril) ซึ่งเป็นวาทกรรมที่มีมาตั้งแต่ปี 1868 โดยการมองว่าชาวชาวเอเชียตะวันออกเป็นภัยต่อโลกตะวันตก นักแสดงชายเองก็ดูจะไม่แฮปปี้กับสิ่งที่เผชิญเท่าไหร่นัก เจ้าตัวเคยออกมาบอกว่าเคยขอให้ Cecil B. DeMille ผู้กำกับ The Cheat ช่วยปรับเปลี่ยนตัวละครของเขาหน่อย แต่สุดท้ายก็โดนปัดตกไป รวมไปถึงเจ้าตัวเคยออกมาพูดประมาณว่าบทบาทชาวญี่ปุ่นในหนังอเมริกันล้วนผิดเพี้ยน ไม่ได้เป็นจริงเหมือนที่โชว์ออกมา ภาพยนตร์สร้างภาพลักษณ์เป็นเท็จ ทำให้ผู้คนเข้าใจผิดเกี่ยวกับชาวญี่ปุ่น ฮายากาวะยังเสริมอีกว่า เขาต้องการจะโชว์ให้เห็นความเป็นญี่ปุ่นจริงๆ ดังนั้นในปี 1918 ฮายากาวะจัดตั้งโปรดักชันเฮาส์, Haworth Pictures เพื่ออยากลบล้างภาพลักษณ์ที่ผิดเพี้ยนแก่ชาวตะวันตกที่มีต่อคนญี่ปุ่น แต่สุดท้ายแล้วดูเหมือนเขาจะไม่ได้ประสบความสำเร็จตามเป้าหมายที่ตั้งเอาไว้เท่าไหร่นัก Haworth Pictures ผลิตหนังไปได้ 19 เรื่องก็ต้องปิดตัวลงเมื่อเขากับหุ้นส่วนมีความเห็นไม่ลงรอยและจบด้วยการที่แยกทางกัน แต่ทั้งหมดนี้ก็ถือว่าเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีของชาวเอเชียที่เข้ามามีบทบาทในโลกตะวันตก

“Such roles are not true to our Japanese nature … They are false and give people a wrong idea of us.”

Sessue Hayakawa

“บทบาทเกี่ยวกับเราชาวญี่ปุ่นที่แสดงออกมาล้วนผิดเพี้ยน ภาพยนตร์สร้างภาพลักษณ์เป็นเท็จ ทำให้ผู้คนเข้าใจผิดเกี่ยวกับพวกเรา” – เซ็ซซึเอะ ฮายากาวะ

Anna May Wong ต้องแย่งบทผิวเหลืองกับนักแสดงผิวขาว
____________________________________

แอนนา เมย์ หว่อง (Anna May Wong) ก็เป็นอีกหนึ่งนักแสดงชาวเอเชียที่มีผลกระทบไม่ต่างจากคนอื่นๆ หว่องเป็นนักแสดงอเมริกันเชื้อสายจีนมักได้รับแต่บทเดิมๆ ซ้ำๆที่ไม่ค่อยหลากหลาย เช่น บทแนว Dragon Lady หรือเป็นแนวภาพจำของสาวเอเชีย อารมณ์แบบเป็นหญิงแกร่ง น่าค้นหา แฝงไปด้วยมารยาร้อยเล่มเกวียนและที่สำคัญมีเสน่ห์ทางเพศ หรือไม่ก็บทแนว Butterfly ที่เป็นหญิงแนวดูอ่อนต่อโลก อีกทั้งในสมัยนั้นมีกฏหมายในบางรัฐไม่ให้ฉายหนังที่มีคนต่างเชื้อชาติรักกัน รวมไปถึงกรณีน่าขันสิ้นดีที่คนผิวเหลืองต้องมาแข่งแย่งบทกับคนผิวขาวในการรับบทคน”ผิวเหลือง” ซึ่งเหตุการณ์หนึ่งในปี 1937 หว่องโดนหลุยส์ เรเนอร์ (Luise Rainer) นักแสดงสาวชาวเยอรมันรับบทชาวจีนตัดหน้าเธอในหนัง The Good Earth ทั้งๆที่หว่องเองดูมีความเหมาะสมกับบทมากกว่ารวมไปภาษาที่ก็ไม่ได้เป็นรอง

Merle Oberon ปิดบังพื้นเพว่ามีเชื้อสายเอเชียใต้
____________________________________

นักแสดงหญิงในยุค 30’s ที่เริ่มต้นโด่งดังจากอังกฤษก่อนมาที่ฮอลลิวู้ด, เมิร์ล โอเบรอน (Merle Oberon) แจ้งเกิดจากการรับบทเป็นแอนน์ โบลีนจาก The Private Life of Henry VIII (1933) ตลอดชีวิตการแสดงไม่มีใครทราบเลยว่าเมิร์ลมีเชื้อสายเอเชียใต้ โดยเจ้าตัวอ้างว่าเกิดและเติบโตที่ออสเตรเลีย ทั้งที่จริงเกิดที่มุมไบ บิดาเป็นคนออสเตรเลียและมารดาเป็นชาวศรีลังกา ความพึ่งมาแตกหลังจากที่เธอเสียชีวิตไปแล้ว

ทั้งนี้ยังมีรายงานว่าเวลาทำงานเมิร์ลจะไม่เข้ากล้องเลยถ้ายังไม่แต่งหน้าเพื่อปิดบังสีผิวจริงๆของตนเอง ทั้งชีวิตเจ้าหล่อนไม่เคยยอมรับเลยว่าตัวเองมีพื้นเพมาจากไหนกันแน่ สาเหตุที่ปิดบังไว้แต่แรกทำเพื่อปูพรมแดงไปสู่อาชีพนักแสดงของตน เพราะนอกจากนี้พื้นหลังของเมิร์ลยังซับซ้อนไปอีกขั้นเนื่องจากเธอมาจากครอบครัวที่ฐานะไม่ดี ผู้เป็นแม่ให้กำเนิดเธอขณะอายุไม่ถึง 15 และส่งเธอให้กับผู้เป็นยายที่อายุ 26 ปีเลี้ยงดูดั่งเช่นลูกอีกคนของตน

Rita Hayworth ถูกแปลงโฉมเป็นนักแสดงผิวขาว
____________________________________

แต่อย่างในกรณีของนักแสดงหญิงบางคนนี่ถูกแปลงโฉมไปเลย อย่างเช่น ริตา เฮย์เวิร์ท (Rita Hayworth) เป็นหนึ่งในนักแสดงหญิงที่ถูกแปลงโฉมให้เป็นสาวฝรั่งผิวขาว ซึ่งเดิมทีเจ้าหล่อนเป็นลูกครึ่งเม็กซิกันโดยสืบสายจากบิดา Columbia Pictures ค่ายต้นสังกัดแปลงโฉมเธอใหม่โดยการกำจัดเส้นผมแฮร์ไลน์ด้านหน้า ซึ่งวิธีนี้มันเจ็บปวดทรมานเป็นอย่างมาก รวมถึงเปลี่ยนชื่อเดิมจาก Margarita Cansino ให้เป็น Rita Hayworth ซึ่ง Hayworth มาจากนามสกุลของแม่เธอที่สืบเชื้อสายไอริช-อเมริกัน